“`html
Küresel piyasalarda, geçen hafta ABD’nin önemli ticaret ortaklarıyla tarife anlaşmaları yapması ve diğer ülkelerle de benzer bir uzlaşma sağlanacağına dair umutlar, risk iştahını artırırken, dikkatler gelecek hafta açıklanacak ABD Merkez Bankası (Fed) faiz kararına ve veri güncesine çevrildi.
Dünya genelinde ABD gümrük tarifelerinin ekonomik etkilerine dair endişeler sürse de, ABD yönetimi tarafından yapılan ticaret anlaşmaları gelecek dönem için umut verici bir görünüm sundu.
Ülkede Japonya ile sağlanan anlaşma ve Çin ile yapılacak olan görüşmeler, piyasalardaki tarife baskısını azaltmada önemli rol oynadı.
Tarife gerilimlerinin azalması ve olumlu şirket bilançolarının etkisiyle, ABD’nin New York Borsası’nda S&P 500 ve Nasdaq endeksleri, günlük işlemlerde yeni kapanış rekorları kırdı.
Ticaret görüşmelerinde kaydedilen ilerlemeler, geçen hafta dikkatle izlenirken, ABD’nin Avrupa Birliği (AB) ile ticaret üzerinde bir anlaşmaya yaklaşması ve AB’den ithalata yüzde 15 tarife uygulanması yönündeki haberler piyasalarda iyimserliği artırdı.
Geçen hafta bir etkinlikte konuşan ABD Başkanı Trump, “Eğer AB, Amerikan işletmelerine kapılarını açmayı kabul ederse, onlara daha düşük gümrük vergileri uygulanabilir.” dedi.
ABD yönetiminin daha önce karşılıklı tarifeleri 1 Ağustos’a ertelemesi, önümüzdeki hafta için hareketli bir dönem beklentisi doğurdu.
Gelecek haftanın gündemi, Fed’in para politikası kararları ile ABD’de açıklanacak olan büyüme, kişisel tüketim harcamaları (PCE) ve tarım dışı istihdam gibi önemli makroekonomik veriler olacak.
Analistler, para piyasalarında Fed’in gelecek hafta faiz oranını değiştirmeyeceği yönünde güçlü bir görüş bildirdiklerini, yıl sonuna kadar iki kez faiz indirimi yapılabileceği tahmininin ise geçerliliğini koruduğunu belirtiyor.
Trump, perşembe günü Fed ziyaretinde Başkan Jerome Powell’a maliyet değerlendirmesi yaptı. İnşaat maliyetinin 2,5 milyar dolar değil, 3,1 milyar dolar civarında olduğunun altını çizerek, “Faiz oranlarının düşürülmesini çok isterim.” dedi.
Analistler, Trump’ın Fed ziyareti ve ardından Powell ile yapmış olduğu açıklamaların, ABD Başkanı ile Fed Başkanı arasında olası bir gerilime yol açabileceği konusunda uyarılarda bulunuyor. Ayrıca Fed üzerindeki siyasi baskıların artabileceği endişeleri de dile getiriliyor.
Uluslararası Para Fonu (IMF) Sözcüsü Julie Kozack, Fed’in ABD hükümetinin politikalarını ve gelen verileri dikkate alması gerektiği yönünde açıklamalarda bulundu.
Bu gelişmelerin ardından borsa piyasalarında olumlu bir tablo gözlemlenirken, tahvil ve altın fiyatları da dalgalı bir seyir izledi.
ABD tahvil piyasasında geçen hafta alımların ön planda olduğu görüldü. 10 yıllık tahvil faizleri yaklaşık 4 baz puan düşüşle haftayı yüzde 4,39 seviyesinden kapattı.
Emtia alanında ise altının ons fiyatı geçen hafta yüzde 0,39 azalarak 3.337 dolara, gümüşün ons fiyatı da yüzde 0,1 düşüşle 38,16 dolara geriledi. Brent petrolün varil fiyatı ise yüzde 1,47 değer kaybıyla 67,6 dolardan haftayı tamamladı.
Dolar endeksi de yüzde 0,9 düşüşle 97,6 seviyesinden kapandı.
New York Borsası’nda geçen hafta alıcılı bir trend öne çıktı. Haftalık bazda S&P 500 endeksi yüzde 1,46, Nasdaq yüzde 0,90 ve Dow Jones yüzde 1,26 oranında değer kazandı.
ABD’de firmaların açıkladığı finansal sonuçlar da yakından izlendi.
Elektrikli otomobil üreticisi Tesla, bu yılın ikinci çeyreğinde net karının bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 16 azaldığını açıkladı. Google’ın ana şirketi Alphabet ise nisan-haziran döneminde gelirlerini yüzde 14 artırdı, IBM’in geliri ise yüzde 8 yükseldi.
Analistler, gelecek hafta teknoloji devleri Microsoft, META, Qualcomm, Arm, Apple ve Amazon’un ikinci çeyrek finansallarını açıklayacağını belirterek, bu sonuçların sektör bazında ve hisse senedi temelinde dalgalanmalara sebep olabileceğini vurguladı.
Makroekonomik veriler de dikkat çekti; ABD’de ilk kez işsizlik maaşı başvuruları 19 Temmuz ile biten haftada 217 biner kadar düşerek piyasa beklentilerinin altında gerçekleşti. Üst üste 6 hafta azalan başvuru sayısı, üç ayın en düşük seviyesine ulaştı.
ABD’de imalat sanayi PMI, temmuzda önceki aya göre 3,4 puan azalarak 49,5’e geriledi ve bu rakam, imalat sektörü daralmasına işaret etti. Hizmet sektörü PMI ise temmuzda aylık 2,3 puan artışla 55,2 seviyesine yükselirken, bileşik PMI da 1,7 puan artış göstererek 54,6 değerini aldı. Hizmet ve bileşik PMI verileri, son 7 ayın en yüksek seviyesine ulaşmış oldu.
28 Temmuz ile başlayacak haftada, pazartesi Dallas Fed imalat sanayi endeksi, salı New York Fed tüketici güven endeksi, toptan eşya stokları, çarşamba Fed’in faiz kararı ve başkan Powell’ın konuşması, büyüme verileri, ADP istihdam raporu ve bekleyen konut satışları, perşembe PCE fiyat endeksi, haftalık işsizlik başvuruları, cuma ise işsizlik oranı, S&P Global imalat sanayi PMI, inşaat harcamaları ve Michigan tüketici güven endeksi izlenecektir.
Geçen hafta Avrupa borsalarında, Almanya hariç yükseliş yaşandı. Gelecek hafta Avro Bölgesi’nde enflasyon ve büyüme verileri takip edilecek.
Geçtiğimiz hafta Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) faiz kararı ve başkan Christine Lagarde’ın açıklamaları yakından izlendi. ECB, mevduat faiz oranını yüzde 2, refinansman oranını yüzde 2,15 ve marjinal borçlanma oranını yüzde 2,4 seviyesinde sabit bıraktı. Lagarde, enflasyon görünümünün küresel ticaret dinamikleri nedeniyle belirsizlik taşıdığını ifade ederken, ekonomik büyümeye yönelik risklerin de aşağı yönlü olduğuna dikkat çekti.
Lagarde, AB ve ABD arasındaki müzakerelerin seyrinin takip edildiğini, hızlı bir çözümün tüm ekonomik aktörler için olumlu olacağını vurguladı.
AB Komisyonu sözcüsü Olof Gill, Brüksel’de düzenlenen bir basın toplantısında, AB ve ABD’nin teknik düzeyde sürekli görüşmeler yaptığını, bir anlaşma sağlanmasını hedeflediklerini duyurdu.
Ticaret belirsizlikleri, Avrupa’daki şirketleri olumsuz yönde etkilerken, Stellantis Grubu, yılın ilk yarısında 2,3 milyar avro zarar ettiğini açıkladı.
Ayrıca, İngiltere, Rusya’nın enerji sektörüne yönelik 137 yeni yaptırım getirdiğini duyurdu. İngiltere Dışişleri Bakanlığı, bu yaptırımların Rusya’nın petrol gelirlerini etkileyebileceğini açıkladı.
Geçen hafta İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 1,4, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,15, İtalya’da MIB 30 endeksi yüzde 1,03 değer kazandı. Ancak Almanya’da DAX endeksi yüzde 0,36 geriledi.
Gelecek haftanın veri gündeminde çarşamba günü Avro Bölgesi ve Almanya büyüme verileri, Avro Bölgesinde tüketici güven endeksi, perşembe günü ise işsizlik oranı ve Almanya’da enflasyon, cuma günü ise Avro Bölgesi enflasyon verileri, Hamburg Ticaret Bankası imalat sanayi PMI ve HCOB imalat sanayi PMI yer alacak.
Asya borsaları geçen hafta alıcılı bir seyir izledi ve gelecek hafta ABD ile Çin arasındaki görüşmeler, olası Güney Kore anlaşması ve açıklanacak ekonomik veriler yatırımcılar tarafından takip edilecek.
Bu bağlamda, Güney Kore Sanayi Bakanı Kim Jung-kwan, ABD Ticaret Bakanı Howard Lutnick ile 1 Ağustos’a kadar tarifeler konusunda uzlaşma amacıyla bir araya geldi.
Öte yandan, Japonya Dışişleri Bakanı İvaya Takeşi, Güney Koreli mevkidaşı Cho Hyun ile telefon görüşmesi gerçekleştirerek iki ülkenin ABD ile olan işbirliklerine dikkat çekti.
Geçtiğimiz günlerde açıklanan verilere göre, Japonya’da yıllık bazda Tokyo Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) temmuz ayında yüzde 2,9 artış gösterdi. Çekirdek TÜFE ise aynı dönemde yüzde 2,9 ile beklentilerin altında kaldı.
Japonya Merkez Bankası (BoJ) için enflasyon hedefi olan yüzde 2’nin üstünde bulunan bu veri, para politikasına dair belirsizliklere yol açıyor.
Çin’de ise kömür, alüminyum ve polisilikon gibi ürünlerde bu ay yüzde 10 ile 68 arasında fiyat artışları görüldü.
Analistler, Çin’deki kömür fiyatlarındaki artışın enerji maliyetlerini yükseltebileceğini belirterek, bu durumun ekonomide deflasyon endişelerini artırabileceği konusunda uyardı.
Bu gelişmelerle birlikte, haftalık bazda Çin’in Şanghay bileşik endeksi yüzde 1,67, Hong Kong’un Hang Seng endeksi yüzde 2,27 ve Güney Kore’nin Kospi endeksi yüzde 0,25, Japonya’nın Nikkei 225 endeksi ise yüzde 4,11 oranında yükseliş gösterdi.
Gelecek hafta perşembe, Japonya’da sanayi üretimi, perakende satışlar; Çin’de ise imalat sanayi ve hizmet sektörü PMI verileri açıklanacak.
Yurt içinde geçen hafta ağırlıklı olarak alıcı bir seyir gözlemlenirken, BIST 100 endeksi yüzde 2,67 artışla 10.642,60 puandan kapandı.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu (PPK), politika faizini 300 baz puan düşürerek yüzde 43 seviyesine indirdi. Ayrıca, gecelik borç verme faiz oranını yüzde 49’dan yüzde 46’ya ve borçlanma faizini yüzde 44,5’ten 41,5’e düşürdü.
Cuma günü uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s, Türkiye’nin kredi notunu “B1″den “Ba3″e yükseltirken, not görünümünü “durağan” olarak tayin etti.
Not artışı, etkin politika oluşturan performansın göstergesi olarak değerlendirilirken, TCMB’nin enflasyon baskılarını hafifletme çabası, ekonomik dengesizlikleri azaltma hedefi ve yerli yatırımcıların lira güvenine dair olumlu bir tablo çizdi.
Açıklamada, not artışının politika değişikliği riskinin azaldığı düşüncesini yansıttığı, ancak bu riskin gelecek yıllarda devam edebileceği vurgulandı. Kredi notu görünümünün “pozitif”ten “durağan” olarak değiştirilmesi ise, Türkiye’nin kredi profiline dair yukarı ve aşağı yönlü risklerin dengelendiğini belirtiyor.
Fitch Ratings, Türkiye’nin kredi notunu “BB-“, kredi notu görünümünü “durağan” olarak onayladı.
Türkiye’deki politika riskleri ve kredi notunu etkileyebilecek unsurlara dair açıklamada, ülkenin düşük kamu borcu, dış finansman sağlama kapasitesi, dayanıklı bankacılık sektörü ve kişi başı Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYH) gibi güçlü yönler ön plana çıktı.
Dolar/TL, haftayı önceki haftalık kapanışın yüzde 0,4 üzerine çıkarak 40,5690’dan tamamladı.
Gelecek hafta yurt içinde çarşamba işsizlik oranı, ekonomik güven endeksi; perşembe ise TCMB PPK toplantı özeti, dış ticaret dengesi ve imalat sanayi PMI verileri izlenecek.
“`
